विशाल हिंदू संमेलनांच्या माध्यमातून शेवटी साधू-संत-धर्माचार्य यांनी १९८४ मध्ये स्थापन झालेल्या रामजन्मभूमी मुक्ती यज्ञ समिती द्वारे अत्यंत सनदशीर व लोकशाही पद्धतीने जनतेच्या भावना मांडणे सुरु केले. हिंदू जनजागृती प्रखर करण्यासाठी राम - जानकी रथयात्रा विविध प्रदेशातून मार्गक्रमणा करू लागली. त्यातून हिंदू जनभावना उग्र स्वरूप धारण करु लागली. त्यामुळे न्यायालयीन चमत्कार झाला आणि रामलल्ला चे कुलूप काढण्यासाठी याचिका दाखल झाली. काही दिवसात निकाल लागून कुलूप निघाले. कुलूप निघाल्यावर इथ पर्यंत कधीही आणि कुठेही अस्तित्वात नसलेली बाबरी मस्जिद कमिटी स्थापन झाली. कश्मीर मध्ये ३४ हिंदू मंदिरे पाडण्यात आली. ज्या ढाचावर स्थानिक मुस्लिम बांधव नमाज अदा करत नव्हते, तोच वाचवण्यासाठी देशभर प्रदर्शने सुरू झाली.

 

जनआंदोलने व अभियान यामुळे हिंदू जनजागृती होऊ लागली. जनमानसातील प्रभू रामांच्या जन्मस्थाना वरील मंदिर निर्माणासाठी आपल्या गावातील एक प्रातिनिधिक शीलापूजन करून शीला अयोध्येकडे रवाना करण्यास उदंड प्रतिसादातून सुरुवात झाली. धर्मस्थळ मुक्तीयज्ञ समितीने विश्व हिंदू परिषदेस जनमत संघटित करण्याचे काम दिले. या अभियानालाही पुरोगाम्यांनी न्यायालयीन आव्हान देण्याचा अयशस्वी प्रयत्न केला.

 

प्रस्तावित राममंदिरासाठी ९ नोव्हेंबर १९८९ रोजी शिलान्यास करण्याची जी घोषणा करण्यात आली. त्यालाही सर्वस्तरातून विरोध करण्यात आला. शेवटी हिंदू जनभावनांसमोर केंद्र सरकारला झुकावेच लागले.

 

विशेष म्हणजे हे भूमिपूजन अनेक मान्यवरांच्या हस्ते पार पडले. त्याचा शुभारंभ श्री रामेश्वर चौपाल या हिंदू समाजातील मागास वर्गाचे प्रतिनिधित्व करणाऱ्या कार्यकर्त्याच्या हस्ते करण्यात आला जेणेकरून प्रस्तावित पतितपावन श्रीरामाचे मंदिर हे सामाजिक समरसतेचे प्रतीक असणार आहे असा संदेश देशभर गेला.

 

श्रीरामचरण पादुका, श्रीराम ज्योती यात्राद्वारे सामान्य हिंदू माणूस या आंदोलनाशी जोडला गेला. मा. लालकृष्ण आडवाणी यांच्या सोमनाथ ते अयोध्या या प्रचंड लोकप्रिय रथयात्रेने देशाचा राजकीय सारीपाट बदलून गेला.

 

न्यायालय, संसद, सरकार, प्रसार माध्यमे या लोकशाहीच्या चारही स्तभांकडून उपेक्षा झाल्याच्या भावनेने उग्र स्वरूप धारण करून ६ डिसेंबर १९९२ ला वादग्रस्त ढाचा नामशेष करून रामजन्मभूमी मुक्त केली.